همزمان روابط عمومی کمیته جستوجوی مفقودین ستاد کل نیروهای مسلح اعلام کرد که پیکرهای پاک و مطهر ۸ شهید دفاعمقدس که اخیرا در خاک عراق و در مناطق عملیاتی مجنون و فاو تفحص شدهاند، شناسایی شد. این شهدا مربوط به 6 استان تهران، اصفهان، فارس، خوزستان، مرکزی و خراسان رضوی هستند.
به گفته سردار سیدمحمدباقرزاده، مشاور عالی رئیس ستاد کل نیروهای مسلح و فرمانده کمیته جستوجوی مفقودین ستاد کل نیروهای مسلح در کردستان عراق 2500شهید ایرانی وجود دارد که عمده آن در منطقه اطراف سد دربندیخان، اطراف ماووت و منطقه حاج عمران هستند.
او میگوید: برای تسریع عملکرد تفحص در خاک عراق مسئولان کردستان عراق ازجمله آقای نیچروان بارزانی دستورات مربوطه را صادر کرده است. فرمانده کمیته جستوجوی مفقودین ستاد کل نیروهای مسلح با اشاره به تداوم عملیات تفحص در مناطق عملیاتی فاو، مجنون و شرق دجله میافزاید: برنامهریزی خوبی برای استمرار این فعالیتها در مناطق جنوب عراق و دیگر مناطق مورد علاقه برای تفحص صورت گرفته است.
اما تفحص شهدای 8 سال جنگ تحمیلی در حالی از امروز وارد فاز جدیدی میشود که سابقه کار تفحص به ایام دفاعمقدس برمیگردد. با این حال این کار ابتدا در قالب واحد رفاه که قبل از تشکیل، تعاون سپاه نامیده میشد، انجام میگرفت و سازمان معینی نداشت و در عمل همان رزمندگانی که در خط مقدم شرکت میکردند و مهمات حملونقل یا نفرات را جابهجا میکردند، مجروحین و شهدا را نیز تخلیه میکردند.
آنطور که سردار باقرزاده روایت میکند، نخستین واحدی که برای عملیات تفحص سازمان یافت در سرپل ذهاب بود که کتابخانه شهر برای این امر تدارک دیده شده بود که تا آن زمان بیشتر بهعنوان درمانگاه و بهداری مورد استفاده قرار میگرفت. تا اینکه در عملیات ثامنالائمه احساس شد که موضوع تخلیه شهدا باید سازمانیافتهتر انجام شود. تا آن زمان برای رزمندگان پلاک تهیه نمیشد و تنها در عملیات ثامنالائمه برای نخستینبار از پلاکهای شناسایی برای رزمندگان تیپ اصفهان استفاده شد. این پلاکها حتی زنجیر هم نداشت و به جای زنجیر از سیم تلفن استفاده میشد.
اما تشکیل کمیته تفحص به سال68 برمیگردد. با این حال عمده تفحصها تا چند سال گذشته به مناطق مرزی و داخلی کشورمان محدود بود و در سالهای اخیر با همکاری دولت عراق امکان تفحص از مناطق جنوبی عراق نیز فراهم شد اما همچنان امکان تفحص از مناطق کردستان عراق که به گفته سردار باقرزاده بیش از 2500شهید در آن مناطق وجود دارد، به دلایل مختلف فراهم نبود. بهنظر میرسد که وجود مناطق کوهستانی و صعبالعبور و نیز شرایط امنیتی خاص منطقه مهمترین موانع پیش رو برای انجام عملیاتهای تفحص در این مناطق بوده باشد؛ موانعی که پیشبینی میشود اکنون و با وجود قول مساعد دولت عراق نیز کار تفحص را برای گروههای ایرانی دشوار خواهد کرد.
منطقه کردستان عراق اساسا بهدلیل صعبالعبور بودن و نبود جادههای دسترسی که امکان پشتیبانی و ارسال تجهیزات را برای رزمندگان فراهم کند و فعالیت احزاب کرد عراقی در آن مناطق و نیز تمرکز نیروهای ایرانی و عراقی بر جبهه جنوب و پیشروی دشمن در آن مناطق در سالهای ابتدایی جنگ چندان مورد توجه نیروهای ایرانی قرار نداشت اما در سالهای پایانی جنگ، این استراتژی متحول شد. بعد از اجرای عملیات کربلای 4 و 5 و هزینه بالای این عملیاتها، توجه فرماندهان نظامی به سوی جبهه شمال معطوف شد؛ جبههای که با تشکیل قرارگاه رمضان اقداماتی را انجام داده و طرحهایی را برای اجرای عملیات و دستیابی به شهرهای مهم شمال عراق آماده کرده بود.
سردار محسن رضایی، فرمانده سپاه در زمان جنگ این تغییر استراتژی را اینگونه بیان میکند: از کربلای5 به بعد، ما به بنبست رسیدیم. بعد از کربلای5، کربلای8 را انجام دادیم و متعاقب آن، چند عملیات ترمیمی و سپس تاکتیک عبور از آب، اما همه این راهها و مسائل مختلف ادامه جنگ را در جنوب با مشکل روبهرو ساخت و ما وارد منطقه شمال شدیم.
با این حال و با وجود انجام چندین عملیات موفق در این منطقه نظیر «کربلای 1»، «فتح5»، «عملیاتهای نصر 4 و 7 و 8»، «بیتالمقدس 2، 3، 4 و 6» و «والفجر 10» صعبالعبور بودن منطقه و عدماحداث عقبهها و جادهها موجب شد که نیروهای خودی، قبل از دشمن با طبیعت نبرد کنند و تعداد بالایی از شهدای تفحص نشده یادگار همین نبرد سخت هستند؛ شهدایی که چونان لالههایی گاه و بیگاه از خاک سر بر میآورند.
بهعنوان مثال، اواخر فروردینماه سال89 بود که پیکر 10رزمنده ایرانی در شهر سیدصادق کردستان عراق کشف شد یا همین 2ماه پیش که مقامات منطقه کردستان عراق از کشف یک گور جمعی متعلق به شهدای ایرانی جنگ تحمیلی در یکی از روستاهای این منطقه خبر دادند. حالا اما قرار است برای نخستین بار پس از پایان جنگ گروههای تجسس ایرانی وارد این مناطق شوند تا با انجام عملیاتهای دشوار تفحص در این مناطق صعبالعبور و کوهستانی، 2500مادر چشم به راه را از انتظار طولانی 25ساله خلاص کنند.